Penvrienden over arbeidsproductiviteit: geven Trump en DeepSeek Europa een reden tot paniek?

Beste Geert-Jan,

Zo! We zijn 2025 weer begonnen..en hoe!

De Amerikaanse verkiezingen zijn net achter de rug, en zoals verwacht speelt AI een grote rol. Miljardeninvesteringen in technologie en innovatie zijn net aangekondigd met StarGate en nog voor ik daarvan bekomen was, leerde ik weer dat we China nooit moeten onderschatten in de AI ontwikkelingen met de introductie van Deepseek.

In al dit grote geweld, neig ik er even naar om naar het grote kleine succes dichtbij te zoeken. Geen grootse beloftes, maar praktische toepassingen die nú impact maken op onze productiviteit met AI – en waar we meer van mogen zien. Ik wil daarbij een recent voorbeeld uit eigen huis aandragen: Createment, een Nederlands bedrijf dat AI inzet om het wervingsproces radicaal te verbeteren. 

Dit bedrijf uit Eindhoven ontwikkelt talent voor IT-functies zonder enige ervaring in de sector. Aan interesse geen gebrek, elke week ontvangen ze 100 tot 150 aanmeldingen. Het grootste issue: zelfs na een super intensieve selectie, haalde 1 op de 10 kandidaten de assessmentdag. Dat moest beter. En dus begonnen we om met de hulp van AI-modellen binnen twaalf maanden de patronen te ontdekken in succesvolle IT-kandidaten. Iets wat eerder met andere methoden niet was gelukt. 

Wat denk je? Het lukte! Ze besparen nu maar liefst 45% van de tijd in hun selectieproces door aan het begin van het proces te identificeren wie het intensieve traject met een grote zekerheid niet haalt. Maar wat écht bijzonder is: ze maken werving inclusiever. In plaats van blind te varen op cv’s of assessmentuitkomsten, analyseert de AI het potentieel van kandidaten, waardoor mensen niet langer worden uitgesloten door onbewuste bias of een gebrek aan een ‘perfecte’ carrière. Dit laat zien hoe AI kan bijdragen aan eerlijkere besluitvorming – iets waar wij mensen vaak tekortschieten.

En dit is niet het enige voorbeeld. Kijk naar Ada Health in Berlijn, dat AI gebruikt om betere keuzes in gezondheidszorg mogelijk te maken. Of Zoundream in Zwitserland, waar babygehuil wordt geanalyseerd met behulp van AI, zodat ouders en zorgverleners sneller kunnen inspelen op de behoeften van een baby. Dit zijn geen verre toekomstvisies, maar tastbare resultaten van wat er nu al mogelijk is. En innovaties uit Europa.

Wat deze cases laten zien, is dat Europa absoluut in staat is om AI zinvol en impactvol in te zetten. Wat nog mist, is leiderschap dat deze voorbeelden groter durft te maken. Dat betekent investeren in Europese technologie, ook als de concurrentie uit de VS verleidelijker lijkt. Het betekent ook regelgeving die niet alleen remt, maar innovatie faciliteert. We hebben geen Silicon Valley nodig om te zien wat AI kan betekenen. De tools zijn er al. Nu is het aan ons om ze te gebruiken.

Wat denk jij? Gaan we 2025 een positieve verandering zien op de inzet van data en AI om onze productiviteit te boosten?

Groetjes,

Rina 

Duocolumn Penvrienden over arbeidsproductiviteit

Rina Joosten-Rabou is CEO bij AI HR bedrijf Pera, dat al meer dan tien jaar high performance in organisaties onderzoekt en de patronen vastlegt met behulp van AI. Wat is toch het geheime recept van productieve medewerkers?

Geert-Jan Waasdorp, CEO van Intelligence Group, is al 25 jaar arbeidsmarktanalist en -kenner. Hij schreef in 2024 dat arbeidsproductiviteit de belangrijkste KPI voor recruiters en recruitmentteams zou moeten zijn. Het is het wapen tegen arbeidsmarktschaarste én voor werkgeluk.

Rina en Geert-Jan verzorgen tweewekelijks een duocolumn over dit onderwerp voor HRMorgen.nl

Beste Rina,

Zou DeepSeek net zo’n gamechanger kunnen zijn als OpenAi eind 2022? Misschien niet als het gaat om het openbreken van de markt, maar wel als het gaat om met ‘minder goede chips’, en een fractie van het geld en de tijd bijna AI-leider te worden. Uiteraard heeft AI, DeepSeek geholpen in het bouwen van deze nieuwe AI. Moet je je eens voorstellen wat voor versnellingen er de komende kwartalen op ons staan te wachten omdat AI, AI versnelt. Maar misschien nog het mooiste van de komst van DeepSeek, vind ik dat gigantische hoeveelheden geld niet persé sneller, slimmer en innovatiever maken, maar dat je door samen te werken en creatief te zijn tot prachtige successen kunt komen.

DeepSeek, jouw voorbeelden en alles wat de komende kwartalen nog gaat komen, laten ook zien dat iedereen ‘geraakt’ gaat worden door AI. DeepSeek bewijst dat je niet overrompeld hoeft te zijn door de brute kracht en powertaal van het grote geld, maar dat er ook (en misschien zelfs meer) synergie zit in samenwerken, creativiteit en innovativiteit. 

Veel mensen zullen dit jaar toch – of ze willen of niet – mee gaan bewegen, omdat simpelweg hun functie gaat veranderen en er AI Agents en Robots komen die delen van het werk gaan overnemen. Had je Unitree gezien? Bizar, en ook uit China. 

En natuurlijk wordt werk overgenomen door mensen die AI beheersen. Ik zie het inmiddels terug in alle cijfers. Voor het eerst sinds 30 jaar is er minder vraag naar ICT’ers, neemt de vraag naar AI-skills sterk toe, ziet de vervangingsvraag er anders uit (minder en andere invulling van functies) en zijn bedrijven weer aan het reorganiseren. 

Om nog maar niet te spreken over het feit dat het voor hbo- en wo-studenten steeds lastiger wordt om een stage te vinden. Waarom zou je tijd en energie besteden aan een stagiair (zo’n lastige GenZ’er), terwijl ChatGPT, Gemini, Perplexity, Grok en nu ook DeepSeek dit ook kan. Meteen, zonder gezeur en nagenoeg zeker ook beter qua output. De arbeidsmarkt beweegt en het is niet de vergrijzing die deze beweging in gang zet, kan ik je verklappen….

Maar voordat we in paniek schieten: dat is helemaal niet nodig, al is stilzitten misschien wel het minst slimme scenario. Het is vaak hele kleine, andere dingen doen of vooral niet doen, dat de productiviteit laat stijgen. Vooral in het niet doen ligt heel veel productiviteitswinst. Niet in de file staan, te lang een project aanhouden waarvan je weet dat het niet gaat slagen, nog steeds niet begonnen aan de Excel-cursus (zelfs met AI is het aan te raden om Excel/cijfers te begrijpen), nog steeds niet van baan gewisseld ondanks je al jaren een hekel hebt aan je werk en/of je leidinggevende. 

In heel veel kleine dingen zit productiviteitswinst die je zelf kunt realiseren en waarbij AI (nog) geen enkele rol heeft. Ik denk dat de meeste problemen namelijk zijn op te lossen met de menselijke maat, vertrouwen en met samenwerken. En op het moment dat we dat doen, wordt AI slechts een hulpmiddel in plaats van de regievoerder van ons leven. Maar ook hier moeten we niet stil blijven zitten…

Juist in de afgelopen weken heb ik iets meer vertrouwen gekregen in Europa. Niet omdat wij de AI revolutie aanjagen of om onze metershoge bureaucratie. Maar om de visie die Ursula von der Leyen ook in Davos verdedigde. Terwijl Trump de agenda en de sfeer lijkt te bepalen (en die is verre van aangenaam), laat China zien het slimste jongetje van de klas te zijn. Geen woorden, maar daden is het daar. Iets dat ik als Rotterdammert kan waarderen. 

En Europa: schiet niet in paniek, de achterstand is gelukkig te overzien, onze waarden blijven overeind staan en als Europa iets kan, is het samenwerken! Het rapport van Draghi, waar jij eerder al aan refereerde, begint te resoneren. Europa begint te bewegen, en krijgt aandacht voor de goede dingen. Ondanks alle spanningen, en alle redenen tot zorg, onder andere in Duitsland, zou Europa vanuit haar principes en diversiteit aan culturen, hier ook sterker uit kunnen komen. 

Kijk eens naar Spanje, Portugal en Griekenland. Zij doen het nu veel beter, omdat ze door stevige veranderingen zijn gegaan. Hoe onaangenaam ook, maar Nederland, en ook onze polder, zal door een hele zure appel heen moeten. Maar na het zuur, komt het zoet… Iets waar echte leiders voor kunnen gaan staan en iets om de schouders onder te zetten en daar heb ik heel veel zin in, overigens samen met AI en niet omdat AI mij daartoe dwingt.

Waar ik benieuwd naar ben…. Jij bent een leider binnen de Nederlandse AI-community. Gaat jouw leiderschap (van jezelf en van anderen) nu veranderen door alles wat er gebeurt met Trump en DeepSeek?

Groet,

Geert-Jan