Zzp-wetgeving in de zorg: balanceren tussen duidelijkheid en flexibiliteit

In pogingen om schijnzelfstandigheid tegen te gaan is de zzp-wetgeving in Nederland constant aangepast. Dit heeft geleid tot een wirwar van ingewikkelde en soms tegenstrijdige maatregelen. Hoe kunnen we er wél voor zorgen dat continuïteit, kwaliteit en eerlijke beloning hand in hand gaan?

Van VAR naar VBAR

De eerste poging om te bepalen of er sprake was van zelfstandig ondernemerschap of van een dienstverband was in 2005. De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) moest bedrijven die zzp’ers inhuren vrijwaren van werkgeversverplichtingen zoals loonheffing. Hoewel de VAR niet verplicht was, eisten veel bedrijven deze verklaring om risico’s te vermijden. Dit systeem bleek echter vatbaar voor misbruik, waarbij werknemers met behulp van draaideurconstructies werden omgezet in schijnzelfstandigen.

Wet DBA

In 2016 werd de VAR vervangen door de Wet DBA, bedoeld om schijnzelfstandigheid aan te pakken. Bedrijven moesten modelovereenkomsten gebruiken om te laten zien dat er geen sprake was van een dienstverband. Waar bij de VAR de risico’s voornamelijk bij de opdrachtnemer lagen, kwamen deze met de invoering van de wet DBA meer bij de opdrachtgever te liggen. Dit bracht echter nieuwe problemen mee en uiteindelijk werd de handhaving van de wet DBA uitgesteld, waardoor veel bedrijven minder druk voelden om hun beleid aan te passen. 

Introductie van de Wet VBAR

Nu komt er weer een nieuwe wet aan: de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR), die in 2026 ingaat en als doel heeft een heldere scheiding aan te brengen tussen zelfstandig werk en dienstverbanden.

De criteria van het nieuwe wetsvoorstel, ook wel de anti-zzp-wet genoemd, zijn net bekend gemaakt. Een belangrijk onderdeel hiervan is de ‘inbedding’. Als een leidinggevende iemand werkinhoudelijk aanstuurt of als de zzp’er werk doet dat tot de kernactiviteiten van een organisatie behoort, moet dat gedaan worden door medewerkers in loondienst of via een detacheerder of uitzendbureau.

• Lees over de Wet VBAR ook op ZiPconomy: Conceptwet VBAR is openbaar: dit zijn de nieuwe criteria om te werken als zzp’er

Ondernemerschap en Innovatie in de Zorg

In een tijd waarin de zorgsector al onder druk staat, is het belangrijk dat er duidelijke en werkbare wetgeving komt. De huidige onzekerheid is niet houdbaar. We moeten naar een situatie waarin innovatief ondernemerschap wordt aangemoedigd. De uitdaging is een omgeving te creëren waar continuïteit, kwaliteit en eerlijke beloning hand in hand gaan. 

Want: ondernemerschap en innovatie zijn vaak nauw met elkaar verbonden. Zeker in de zorg, waar we creatieve oplossingen keihard nodig hebben. Voor zzp’ers moeten de mogelijkheden niet beperkt worden, maar wel goed geregeld worden. Dit betekent geen wetten die tegenwerken, maar beleid dat zowel zekerheid als flexibiliteit biedt.

Samen Werken aan een Duurzame Toekomst

Voor HR in de zorg draait het om de perfecte balans: enerzijds voldoen aan de regels, anderzijds zorgen dat het een fijne werkplek is voor zowel vaste medewerkers als zzp’ers. Samen kunnen we oplossingen vinden die voor iedereen werken, zodat we een plek creëren waar continuïteit, kwaliteit en eerlijke beloning voorop staan. Laten we deze uitdaging met een positieve mindset aanpakken en samen bouwen aan een duurzame en inclusieve toekomst voor de zorgsector waar flexibele en vaste inzet elkaar vanuit beleid en visie versterken!