SXSW 2023: ‘Iedereen krijgt een promotie dankzij kunstmatige intelligentie’

Welke invloed heeft kunstmatige intelligentie (artificial intelligence, AI) op de wereld van werk? Tijdens South by Southwest (SXSW) kregen bezoekers een kijkje in de toekomst. Dit internationale tech-, muziek- en filmfestival vond traditiegetrouw plaats in maart in de Amerikaanse stad Austin (Texas). Met meer dan 280.000 internationale bezoekers (definitieve aantallen volgen nog) was het congres weer net zo populair als voor de coronapandemie.

SXSW is bijzonder, omdat het een combinatie is van technologie, entertainment, politiek en economie. Internationale ondernemers, deskundigen en creatievelingen komen er samen om nieuwe ideeën en trends te ontdekken en te bespreken. Ook de toekomst van de arbeidsmarkt staat standaard op het programma. De sectorale kruisbestuiving biedt traditiegetrouw nieuwe inzichten.

AI en ChatGPT waren de meest besproken onderwerpen dit jaar. Welke invloed heeft AI op de arbeidsmarkt? Moeten we ons zorgen maken? Bereid je voor met de inzichten van drie experts op het gebied van arbeid en technologie.

1.   Chris Hyams (Indeed): ‘Geen structurele werkloosheid, wel maatschappelijke onrust’

De bekendste naam op het arbeidsmarktprogramma was Chris Hyams, ceo van platform Indeed. Hyams gelooft dat technologie op de lange termijn meer banen kan creëren. “Kunstmatige intelligentie leidt niet tot structurele werkloosheid, maar wel tot maatschappelijke onrust”, zegt hij. “Technologie verandert de wereld van werk namelijk veel sneller dan in het verleden. Terwijl ontwikkelingen voorheen vooral invloed hadden op specifieke, vaak fysieke arbeid, neemt AI in rap tempo taken over van grote groepen kenniswerkers.”

Hij vindt dat werkgevers de verantwoordelijkheid hebben hun medewerkers voor te bereiden op technologische disruptie. “Bij Indeed nemen we dit serieus en kijken we hoe we mensen zo snel mogelijk kunnen begeleiden in hun overstap naar een nieuwe baan, omdat veranderingen steeds sneller gaan. Daarvoor is het van belang om niet in functies te denken, maar in talenten en vaardigheden. Hoe kunnen we onze skills op nieuwe manieren inzetten om samen te werken met AI? We moeten van onszelf een ‘work in progress’ maken.”

Lees ook: Matching op basis van skills in plaats van diploma’s is de toekomst.

Vooruitplannen is essentieel, zegt Hyams. Juist omdat we niet weten hoe AI er in de toekomst precies uitziet. “Technologie zal onverwachte gevolgen hebben voor de samenleving. Daarom is ethiek zo belangrijk in de ontwikkeling en het gebruik van die techniek. Net zoals er voor artsen de Eed van Hippocrates bestaat, zou er ook zo’n eed moeten zijn voor AI-ontwikkelaars.”

AI kan helpen baankansen te creëren voor bijvoorbeeld mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Hij maakt zich vooral zorgen over vooringenomenheid in algoritmes. Net als een hoop andere sprekers op het congres, moedigt datawetenschappers aan zich te verdiepen in morele kwesties. “Het grote gevaar van AI is dat het bestaande vooroordelen versterkt, waardoor bijvoorbeeld gemarginaliseerde groepen het nog moeilijker krijgen. Als we ons vanaf het begin bewust zijn van dit risico, kan AI ons helpen baankansen te creëren voor bijvoorbeeld mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.”

2.   Kevin Kelly (Wired): ‘Artificial intelligence als universele stagiair’

Kevin Kelly is medeoprichter van tech-magazine Wired en wordt beschouwd als een van de meest invloedrijke denkers op het gebied van technologie. Hij begon zijn sessie optimistisch: “Je zult je baan niet kwijtraken door AI.”

Om profijt te hebben van AI, moeten we nadenken over deze technologie in relatie tot onszelf. Hij legt uit dat hij ‘kunstmatige intelligenties’ ziet als slimme buitenaardse wezens. “Er ontstaan allerlei versies van AI. Zij zijn op bepaalde vlakken slimmer dan wij en kunnen ons helpen. Maar hun intelligentie is fundamenteel anders dan die van ons. We kunnen een geweldige relatie met AI hebben, als we accepteren dat ze nooit precies zoals wij zijn.”

AI kan de rol vervullen van teamlid, coach of copiloot.

Deze AI-wezens kunnen ons helpen op nieuwe manieren na te denken en taken uit te voeren die wij niet willen. Kelly ziet kunstmatige intelligenties zoals ChatGPT als een soort ‘universele stagiaires’: snelle, knappe hulpjes die je helpen om tijd te besparen en je werk beter te doen. “AI kan de rol vervullen van teamlid, coach of copiloot. Zo kan AI razendsnel rekenen, informatie verzamelen, bedenken welke factoren een rol spelen of ons helpen om out-of-the-box te denken.”

Samenwerken met AI is werk, benadrukt Kelly. “Je bent samen zaken aan het uitzoeken, jij geeft de opdrachten. Je bent de begeleider van jouw AI-stagiair, als team bouwen jullie bijvoorbeeld een nieuwe code. Dankzij de kracht van AI zijn straks bijvoorbeeld meer mensen in staat om met minimale middelen films te maken. Of het een goede film wordt, hangt nog steeds af van jou als regisseur.”

3.   Greg Brockman (OpenAI): ‘Iedereen krijgt promotie’

Het enthousiasme over AI nam afgelopen maanden een vlucht dankzij ChatGPT, een tool van het bedrijf OpenAI. De tool werd in november 2022 gelanceerd en had binnen een paar maanden meer dan 100 miljoen gebruikers. Mede-oprichter Greg Brockman was verbaasd over dit succes, vertelde hij tijdens een drukbezochte sessie.

Hij legde uit dat de technologie eigenlijk al sinds 2016 bestond. Wat ChatGPT nieuw maakte, is de toegankelijkheid voor een breed publiek. Het liet mensen zien wat er mogelijk is met AI. De mede-oprichter benadrukte hoe belangrijk ethiek en publiek debat zijn bij de ontwikkeling van AI. Daarom is OpenAI in gesprek met beleidsmakers over het gebruik van AI en de ethische kwesties die daarbij komen kijken.

Met AI kun je zes assistenten inhuren. Ze zijn niet perfect, maar wel leergierig en super gemotiveerd.

Brockman sprak ook over de invloed van AI op banen. Zijn verhaal sluit aan op dat van Kelly: Brockman ziet kunstmatige intelligentie als een soort super-stagiair. “AI stelt mensen in staat om beter te worden in hun werk”, zei hij. “Je moet het zien als een tool waarmee je ineens zes assistenten inhuurt. Ze zijn niet perfect, maar wel leergierig en super gemotiveerd. Als jij ze op de juiste manier aanstuurt, kunnen ze jou tijd besparen en helpen creatiever te werken.”

De vaardigheden die je nodig hebt om een goede designer, journalist of programmeur te zijn blijven van belang, denkt Brockman. “Een oordeel vellen, relatiemanagement, ethisch handelen. Dit kan AI allemaal niet. Ik denk dat AI jou als professional in staat zal stellen steeds betere dingen te maken. Iedereen krijgt een promotie: we worden allemaal managers van ons AI-team.”

Lees meer: Side hustles, hybride samenwerking en inclusief werkgeverschap: de toekomst van werk op festival SXSW (2022)